1. از دیدگاه قرآن، سه نوع شخصیت اساسی وجود دارد;

مؤمن، کافر و منافق ; (آیات 2 تا 20 سوره بقره) .

2 . شخصیت‏های مؤمن، خود دارای سه درجه شخصیتی می‏باشند ; آنان

که به خود ظلم می‏کنند، آنان که میانه رو هستند و آنان که پیشتازانند;

(فاطر/32) .



3 . مشخصه بارز شخصیت کافر آن است که دل و اندیشه‏اش را قفل

کرده است و راهی برای نفوذ هیچ حرف تازه و اندیشه متفاوتی نگذاشته

است و به همین دلیل، از درک حقایق عاجز است .

4 .در قرآن کریم، در آیات فراوانی از اندوه، علل ایجاد کننده آن و

راه‏های برطرف ساختن آن سخن رفته است . گاهی اندوه فراق را با

دیدار و گاهی اندوه فقر را با بشارت و گاهی اندوه رسول خدا (ص) را

به دلداری حضرت حق، درمان نموده است .

5 .. خصوصیت ‏بارز شخصیت منافق از دیدگاه قرآن، دوگانگی ریشه‏ ای

در ظاهر و باطن است; به همین دلیل، مبتلا به شک و تردید و عدم قدرت

تصمیم‏گیری و ناتوانی در قضاوت می‏شود; (بقره/8 تا 20 و منافقون) .

 
6 . در دیدگاه قرآن، ترس دو نوع است ; ترس پسندیده و ترس

ناپسند ; ترس پسندیده، همان ترس از خداوند و عدالت اوست که

منجر به اصلاح رفتار می‏شود; (انفال/2) و ترس ناپسند، اضطرابی

شدید با علت مشخصی است که تسلط بر نفس را از بین می‏برد و

باید با آن مبارزه شود; (احزاب/10 و 11) .

7 . از نظر قرآن دو نوع خشم وجود دارد; خشم مفید و متعادل و

خشم مخرب و نابهنجار ; خشم متعادل، راهی برای رسیدن به

هدف در مواقع لزوم است و خشم مخرب را باید درمان کرد .

قرآن کریم با توصیه به صبر و پاسخ گویی با عمل نیک و با وعده

بهشت و پاداش اخروی، به وسیله سفارش به بخشش و عفو،

یادآوری قدرت و خشم خداوند و ... به درمان بیماری سلامتی

سوز خشم و عصبانیت پرداخته است .

8. در قرآن به سه نوع از مکانیسم‏های دفاعی - روانی اشاره شده

است که عبارتند از: فرافکنی (منافقون/4)، دلیل تراشی (بقره/11 و

12) و واکنش سازی (بقره/204 و 205 و منافقون/4) .

9 . در فرهنگ قرآن یکی از راه‏های مؤثر و اساسی روان درمانی،

استفاده از مواعظ و اندرزهای قرآنی است; (یونس/57) .

10 . در روش روان درمانی قرآنی، ایمان، تولید امنیت درونی و

آرامش می‏نماید; (انعام/82 و رعد/28) .



11 . یاد خدا، آرام بخش دلهاست ; (رعد/28) .