تاریخچه قائم شهر

شهرستان قائم شهر بر حسب شواهد و قرائن موجود از جمله اماکن مذهبی نظیر امامزاده یوسف رضا و یا آرامگاه علامه فقیه شیخ طبرسی از سابقه دیرینه تمدن و فرهنگ قبل از قرن ششم هجری خبر میدهد و با توجه به سوابق موجود بنای اولیه این شهر در دوران قاجاریه با نام علی آباد نهاده شد که شامل قریه ای با واحدهای تجاری و مسکونی در حوالی میدان طالقانی امروزی و محله هایی در اطراف و روستاهای بزرگ نظیر چمنو(جمنان فعلی) قادیکلا و کوچکسرا در حاشیه بوده است که بعد از انقراض دوران قاجاریه و آغاز حکومت رضا خانی به لحاظ موقعیت خاص منطقه ای (محل عبور کاروانهای تجارتی و زیارتی از استانهای همجوار مانند تهران گیلان و خراسان ) . حکومت آن زمان را بر آن داشت که در شهر واحدهای صنعتی کوچک و بزرگ از قبیل کارخانجات نساجی و گونی بافی و چوب بری و شالیکوبی دایر نماید این مسائل باعث شد که مردم از اطراف و اکناف و سایر ولایات کشور به این سامان مهاجرت نمایند و نهایتا در سال 1313 علی آباد تبدیل به شهرستان شاهی شد و در این مقطع از زمان با احداث راه آهن سراسری و توسعه صنایع نساجی در این شهرستان کمکم به جمعیت و توسعه عمرانی و ساخت و ساز شهر افزوده شد. پس از انقلاب نام این شهرستان به قائم شهر تغییر یافت و امروز به عنوان یک شهرستان استراتژیک جغرافیایی که ارتباط تهران بزرگ را با شمال و شمال شرقی از دو مسیر متفاوت جاده فیروزکوه و جاده هراز مرتبط می سازد دارای اهمیت ویژه می باشد

منابع طبیعی و جنگل ها

با توجه به اوضاع طبيعی شهرستان قائم شهر ، بارش و رطوبت جهت ايجاد پوشش گياهی فراهم می باشد. البته پوشش گياهی در تمام نقاط آن يکسان نمی باشد زيرا تا ارتفاع 2000 متری که نفوذ رطوبت دريآی خزر از بين رفته و يآ به کمترين مقدار می رسد ، از تراکم جنگل بسيار کم می شود و بمرور بجای جنگل مراتع جايگزين می شود. در شهرستان قائم شهر فصل خشک به طور کامل وجود ندارد جنگل : شروع جنگل قائم شهر از کوه پايه های البرز شمالی ميباشد که دارای حداکثر بارندگی می باشد و ميزان گسترش جنگل در گذشته به طرف دشت بيشتر بوده است که به مرور به منظور تهيه اراضی مزروعی ، درختان جنگل کاملا بريده شده اندو يا به صورت بقايای جنگل مخروبه با درختان پهن برگ ديده می شوند. به طور کلی جنگل ها در حاشيه جنوبی قائم شهر دارای تراکم بيشتری است و انواع درختان مانند : راش ، ممرز ، توسکا و کلهر ملج انجيلی و ... می توان ديد پارک جنگلی تالار : پارک تالار يکی از پارکهای جنگلی معروف شهرستان قائم شهر می باشد که اين پارک در سال 1371 تاسيس شده و مساحت آن بالغ بر 160 هکتار می باشد. فرآورده های جنگلی عبارت است از : ذغال ، چوب ، هيزم ، چوب آلات تبديلی این جنگل در 10 کیلومتری قائم شهر قراردارد. و پوشیده از درختان آزاد ، ممرز ، توسکا ، بلوط ، اوجا ، ملچ ، عرعر ، انجیر ، ولیک ، شمشاد ، انار ، بوته تمشک و.. با چشم اندازهایی بسیار زیبا و بدیع دارای امکانات بهداشتی و تفریحی مثل زمین فوتبال میبباشد

رودخانه ها و منابع آب

قائم شهر دارای دو رود مهم میباشد که در دوجهت شرق و غرب این شهرستان جاری است 

رودخانه تالار
این رودخانه از ارتفاعات کوه های سوادکوه و سمنان سرچشمه می گیرد و پس از پیوستن چند شاخه به آن ، از غرب قائم شهر گذشته ، ضمن عبور از منطقه کیاکلای قائم شهر در قسمت غربی قریه کاله و عرب خیل به دریای خزر می ریزد . طول این رودخانه 150 کیلومتر است و در مسیر خود شهرستان سوادکوه و قسمت غربی قائم شهر و بهنمیر و روستاهای اطراف را مشروب می سازد و در کشاورزی منطقه نقش مهمی دارد 

رودخانه سیاه رود
یاین رودخانه از ارتفاعات برنجستانک در 15 کیلومتری جنوب شرقی قائم شهر سرچشمه می گیرد. سیاه رود 65 کیلومتر طول دارد و دارای مسیر ی پر پیچ و خم است . شاخه های متعدد آن بین قادیکلا و ساروکلا به هم پیوسته و پس از عبور از شرق قائم شهر و مشروب نمودن اراضی مسیر از روستا های لاریم جویبار گذشته به دریا مریزد . کشاورزان حدود 30 روستا از آب این رودخانه استفاده می کنند . امروزه آلودگی حاصل از پسابها و فاضلاب های خانگی و صنعتی ، که به این رودخانه می ریزند موجبات نگرانی همگان را فراهم آورده است

شهرستان قائم‌شهر

شهرستان قائمشهر شهرستانی است در استان مازندران. مرکز این شهرستان شهر قائمشهر است. مساحت شهرستان قائم‌شهر ۵/۴۵۸ کیلومتر مربع است که ۹۳/۱ درصد کل مساحت استان را به خود اختصاص داده‌است. شهرستان قائم‌شهر دارای ۲ شهر، ۲ بخش، ۶ دهستان، ۱۵۶ آبادی دارای سکنه و ۳ آبادی خالی از سکنه‌است.

 

شهرستان قائم‌شهر

 

 

شهرهای استان مازندران- دیدنی های استان مازندران - شهرستان قائم‌شهر

 

طول و عرض جغرافیایی شهرستان قائم‌شهر این شهرستان بین ۳۶ درجه و ۲۱ دقیقه تا ۳۶ درجه و ۳۸ دقیقه عرض شمالی و ۵۲ درجه و ۴۳ دقیقه تا ۵۳ درجه و ۳ دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار گرفته‌است. حدود شهرستان قائم‌شهر از جنوب با شهرستان سوادکوه از شمال با شهرستان جویبار، از مشرق با شهرستان ساری و از مغرب با شهرستان بابل هم مرز می‌باشد.

 

قائم‌شهر مرکز شهرستان قائم‌شهر در استان مازندران است که در گذشته آنرا شاهی می‌نامیدند. جمعیت این شهر بر پایه آمار نفوس ومسکن سال ۸۵ برابر با ۱۷۴٬۲۴۶ نفر است.شهر قائم‌شهر در ۳۶ درجه و ۲۸ دقیقه عرض شمالی تا ۵۲ درجه و ۵۳ دقیقه طول شرقی واقع شده‌است.

 
تاریخچه

مرسی عالی بود دستت درد نکنه

صنایع دستی قم، در کنار اماکن زیارتی و سوغاتی های آن می تواند یکی از جاذبه های گردشگری این شهر باشد. صنایع دستی شهر قم به دلیل موقعیت زیارتی این شهر، که پذیرای مسافران داخلی و خارجی زیادی است، بازار پر رونقی دارد و بخوبی به دیگر کشورها معرفی می شود و نشانی از فرهنگ و هنر این شهر زیارتی است. از معروفترین صنایع دستی قم می توان به قالی دستبافت قم اشاره کرد که در بین قالی های دستبافت ایرانی جایگاه بالایی دارد و همچنین به هنرهایی چون معرق کاری، مروار بافی و نقاشی های سنتی نظر همگان را به خود جلب می کند. در ادامه شما را بیشتر با این صنایع دستی زیبا آشنا خواهیم کرد.
دیگر صنایع دستی قم عبارتند از:

• خرمهره سازی
  
• سنگ تراشی
  
• خراطی چوب
  
• درودگری
  
• سرامیک سازی و سفالگری
  
• گیوه
  
• شیشه گری
  
• چلنگری، تولیدات فلزی فرفورژه ای
  
• تزیینات معماری
  
• بافته های سنتی
  

خرمهره سازی قم

خرمهره یکی از معروف ترین سوغات و صنایع دستی قم است که ساخت آن از گذشته های دور تا به امروز همچنان پابرجاست. خرمهره سنگ های آبی رنگ یا فیروزه ای هستند که بیشترین کاربرد آن ها برای دفع چشم زخم می باشد، دلیل استفاده از رنگ آبی ملایم آرامش بخش بودن و علت دیگر آنست که به اعتقاد گذشتگان دفع کننده ی انرژی های منفی است. ریشه ی ساخت خرمهره به 5000 قبل بازمیگردد و در دوران هخامنشیان و اشکانیان بسیار مورد استفاده بود. همچنین در مصر هم از قدمت طولانی برخوردار است و شواهد نشان از آن دارد که این سنگ ها ابتدا در ایران تولید شده و سپس توسط شاهزاده ایرانی بعنوان هدیه به مصر برده شد. خرمهره تنها در ایران کاربرد ندارد و در کشورهای خارجی همچون آلمان از این هنر استقبال شده است و خرمهره را به نام شهر قم می شناسند به گونه ای که به آن تکنیک قم می گویند. در سفر به قم خرید این گردنبندهای فیروزه ای رنگ را فراموش نکنید.

قالی قم

قالی های دستبافت قم یکی از مشهورترین صنایع دستی قم هستند. این شاهکار هنری در خانه های مردم ایران جایگاه ویژه ای دارد و طرح ها و بافت زیبای آن نظر همه را به خود جلب می کند و همچنین سهم بسزایی در صادرات ایران دارد. اگر سری به تیمچه ی فرش فروشان بازار قم بزنید می توانید انواع فرش های زیبای قم را بببنید و به قدمت این هنر زیبا پی ببرید. فرش و قالی قم از نظر رنگ، نوع بافت، پرز و الیاف نمای کلی از فرش ایران را نشان می دهد و ترکیبی از تمام سبک های ایران است. همچنین جنس آن ها بیشتر از ابریشم، پشم و کرک است و از نظر جنس تار و پود به «گل ابریشم» و «چله ابریشم» معروفند. از دیگر ویژگی ها می توان به طرح های بکار رفته در آنها مانند بته ای، شکارگاه، جوشقانی، لچک ترنج، محرمان، شاه عباسی، بندی خشتی و … اشاره کرد. این قالی های زیبا نظر گردشگران داخلی و خارجی بسیاری را به خود جلب میکند.



معرق قم

یکی دیگر از سوغات و صنایع دستی قم تابلوهای معرق بسیار زیبای آن است. که هنرمندان حاذق و ماهر به آفریدن آن مشغول هستند. در معرق کاری روی چوب طرح سنتی را ایجاد می کنند و توسط چکش، قلم و وسایل نجاری داخل آن را خالی می کنند سپس جای خالی را با چوب های رنگی، فلزی، سنگی،سرامیکی و صدفی پر میکنند که جلوه بسیار زیبایی دارد. همچنین ناگفته نماند از معرق تنها برای ساخت تابلوهای هنری استفاده نمی شود بلکه در ساخت مبل، میز، صندلی و برخی وسایل تزئینی استفاده می کنند.


مروار بافی قم


مرواربافی یکی از هنرهایی است که در شهرهای دیگر ایران هم به چشم می خورد. مروار بافی نوعی بافت حصیر می باشد که ترکه مورد استفاده در آن مروار است و در اطراف تهران، ملایر، کرج و … بعمل می آید. روش کار مروار بافان به این صورت است که مروار را پس از تمیز کردن در آب جوش می گذارند و سپس لایه ی رویی آن را می گیرند و به شکل سبد، ظروف، مبل و … می بافند. این هنر در شهر قم قدمت چندانی ندارد و یکی از صنایع دستی نوپاست. همچنین این مروارها می توانند انتخاب مناسبی به عنوان سوغات قم هم باشند.


نقاشی سنتی قم هنرمندان بسیاری در شهر قم مشغول خلق طرح های زیبایی بر چوب، شیشه، سفال، چرم و چینی هستند. این آثار هنری جلوه ی زیبایی دارند که می توان جلوه آن را در گوشه و کنار شهر قم دید. طرح های مورد علاقه ی نقاشان قم اسلیمی، نقوش ختایی، منظره، شکارگاه، گل و جانوران مختلف هستند. که هر ببیننده ای را بر اساس سلیقه اش به خود جذب میکند.


منبع : نشاط آوران